Азёрскі мікрапапуляцыі зуброў - адна з самых буйных і перспектыўных ў краіне: налічвае звыш 300 асобін. Колькасць гэтых жывёл з кожным годам павялічваецца. Іх часта заўважаюць не толькі ў лясах, але і на дарогах, сельгасугоддзях. Такому становішчу спраў не занадта рады аўтамабілісты, а таксама кіраўнікі мясцовых СВК.
Пайшлі ў рост
У 1998 годзе з Белавежскай пушчы ў Азёрскі ўгоддзі завезлі 18 зуброў. Іх развядзеннем заняўся СВК «Азёры Гродзенскага раёна». Па словах старшыні гаспадаркі Аляксандра Шышко, спачатку масіўных млекакормячых год трымалі ў вальеры, каб яны прызвычаіліся да новага месца жыхарства, потым выпусцілі на волю. На гэтым апека над імі не скончылася. Рэгулярныя падкормкі, ветэрынарныя, ахоўныя і іншыя мерапрыемствы дазволілі дабіцца таго, што колькасць асобін пачатак ўпэўнена расці. І калі ў 2010 годзе самкі прывялі 10 цялятаў, то у 2018 - ужо 42. Першапачаткова планавалася, што максімальна на тэрыторыі ў 11 тысяч гектараў будзе крыху больш за сотню зуброў. Цяпер іх звыш 300.
Пацягнула на салодкае
Менавіта гэты факт аўтамабілісты лічаць прычынай нядаўніх аварый з удзелам зуброў, якія адбыліся на аўтадарозе Гродна-Азёры. З пачатку года 4 масіўных млекакормячых апынуліся пад коламі аўто (двух збілі недалёка ад вёскі Стрыеўка, столькі ж - побач з паваротам на вёску Табола).
- Улічваючы дзясяткі ДТЗ з іншымі жывёламі, наўрад ці сітуацыю можна назваць патавай, - разважае кансультант упраўлення біялагічнай і ландшафтнай разнастайнасці Міністэрства прыродных рэсурсаў і аховы навакольнага асяроддзя Рэспублікі Беларусь Таццяна Жалязнова. - Пры гэтым не варта наўпрост звязваць колькасць зуброў з частатой іх з'яўлення на дарогах. Гэта толькі адзін з магчымых фактараў. Нават калі б жывёл было менш, гэта не значыць, што яны не выходзілі б на праезную частку. Бо ў іх ёсць пэўныя маршруты міграцыі, акрамя таго, яны «падарожнічаюць» у пошуках корму.
У СВК «Азёры Гродзенскага раёна» мяркуюць, што зуброў прыцягваў азімы рапс, які расце каля дарогі (зімой ўцёкі становяцца саладкавымі - чым не ласунак для траваеднага?). Вось яны і ішлі з лесу да яго праз праезную частку.
- Мы ўжо адкарэктавалі карту сяўбы на гэты год, - распавядае Аляксандр Шышко. - Паспрабуем заняць зімовымі культурамі тыя ўчасткі, якія знаходзяцца на выдаленні ад дарог. Далей ад дарожных артэрый размесцім і падкормавыя поля. Зусім незанятай зямлю каля праезнай часткі пакінуць не можам: такая марнатраўнасць проста недазваляльная ні для аднаго з гаспадарак.
Пры гэтым зубры, якія знаходзяцца пад апекай СВК, не галадаюць. Іх рэгулярна падкормліваюць. Толькі за мінулы год на гэта сышло парадку 24 тысяч рублёў. У рацыёне жывёл былі дзесяткі тон розных кармоў: кукурузны сілас, сена, капусныя лісце, яблыкі (якія засталіся пасля пераборкі) і, вядома ж, соль. На апетыт велічныя траваедныя не скардзяцца. Маладыя асобіны з'ядаюць у дзень каля 10 кілаграмаў корму, дарослыя - 50-60.
Што тычыцца пытанняў бяспекі дарожнага руху, то на участках, дзе ёсць верагоднасць выхаду жывёл на праезную частку, усталёўваюць папераджальныя знакі. Такія маюцца і на адрэзку дарогі Гродна-Азёры, дзе адбыліся аварыі з буйнымі сысунамі. Да таго ж там абмежавалі максімальную хуткасць да 70 км / г у прамежку з 18.00 да 6.00. Паводле статыстыкі, менавіта ў гэтыя гадзіны дзікія жывёлы часцей за ўсё з'яўляюцца на праезнай часткі. Па словах намесніка начальніка міжраённага аддзела ДАІ УУС Гродзенскага аблвыканкама Андрэя Руткевічы, каб максімальна засцерагчы кіроўцаў, рэгулярна дзяжурыць нарад ДАІ, які кантралюе дарожную абстаноўку.
Больш падрабязна пра тое, што вытвараюць зубры і як з гэтым змагацца чытайце ў газеце "Перспектива" №24 за 27 сакавіка 2019 года.
Купіць электроннае выданне можна тут.
Аформіць падпіску на выданне можна тут.
